၀ါးခ်က္ေဆးရံု မွေစတနာရွင္ ဆရာ၀န္တစ္ဦး

၂၀၁၃ နီဳ၀င္ဘာလ ၁၅ရက္ေန႔ နံနက္ ဂနာရီခြဲ မွာ Air Mandalay ေလေၾကာင္းနဲ႔ကၽြန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕ မႏၱေလး ေရာက္ျပန္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕ ဆိုတာကအီတလီမွလာတဲ့ Dr Chan ဦးေဆာင္တဲ့ ခြဲစိတ္အဖြဲ႔ပါ။ ေမ့ေဆးဆရာ၀န္ေတြအေနနဲ႔ Dr ေဒၚႏွင္းေအးခိုင္ (ဘရဴနိဳင္း နိဳင္ငံမွ အျပီးျပန္လာသူ) Dr ေဒၚခင္ျပံဳးညြန္႕ (မေလးရွားမွ အျပီးျပန္လာသူ) နဲ႔ကၽြန္ေတာ္ (အာဖရိကျပန္ ဆိုပါေတာ့)တို႔ ပါ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႕သံုးေယာက္စလံုးက ေဆးေက်ာင္း တုန္းကတည္းက တစ္တန္းတည္းထြက္၊ ေျပာမနာ ဆိုမနာ ေတြဆိုရင္မမွားပါဘူး။ ေနာက္အစစအားကိုးရတဲ့ Dr ခ်န္းရဲ႕တပည္႔ေက်ာ္ၾကီး ပန္းလႈိင္ေဆးရံုက ကိုေဌး၀င္း လည္းပါပါေသးတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္က စစ္ကိုင္းေတာင္ရိုးက ၀ါးခ်က္သံဃ ေဆးရံုမွာသြားေရာက္ ခြဲစိတ္မႈေတြလုပ္ဖို႔ပါ။

Dr Chan ႏႈတ္ဆက္စကားေျပာေနစဥ္

Robin Chan ဆိုတာက အီတလီ မွလာသူျဖစ္ေပမဲ့၊ အီတလီလူမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ ျမန္မာနိဳင္ငံသားစစ္စစ္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း မွာေမြးဖြား ၾကီးျပင္းခဲ့သူပါ။ ဒါေပမဲ့ သူက FRC နိဳင္ငံျခားသားမွတ္ပံုတင္ ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ သူျဖစ္ေနေလေတာ့  သူမက္ထရစ္ ေအာင္တဲ့အခ်ိန္မွာ (အဲဒီတုန္းကဥပေဒအရ) သူအင္မတန္၀ါသနာပါတဲ့ ေဆးပညာ (ဆရာ၀န္) လိုင္းမတက္နိဳင္ေတာ့။ သူ႔အေဖရဲ႕ စီးပြါးေရး လုပ္ငန္းေတြလည္း အဲဒီတုန္းကဥပေဒအရ ျပည္သူပိုင္ အသိမ္းခံရတဲ့အထဲ ပါသြားေလေတာ႔၊

ဒီနိဳင္ငံမွာ သူ႔အဖို႕ေရွ႕ဆက္စရာ ဇာတ္က္လမ္းမရွိေတာ့။ အၾကီးအက်ယ္ စိတ္ပ်က္ လက္ပ်က္နဲ႔ လက္ထဲမွာ ေဒၚလာ ေလး ခုနွစ္ဆယ္နဲ႕ ေဟာင္ေကာင္ကိုေရာက္သြားခဲ့သူပါ။ အခ်ိန္ကေတာ့ ၁၉၆၅ ခုနွစ္ပါ၊ မဆလေခတ္ေပါ့။

သူကံေကာင္းေထာက္မ စြာနဲ႔ေဟာင္ေကာင္မွာ ရိုမန္ကက္သလစ္ ဖုန္းေတာ္ၾကီး (ဖာသာ) တစ္ပါးနဲ႕ အဆက္သြယ္ ရရွိသြားပါတယ္။ အဲဒီ ဖာသာၾကီးက ပဲသူကဆရာ၀န္ ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုလို႕ သ႔ူကိုအီတလီပို႔ေပးလိုက္တာပါ။ အီတလီေရာက္ေတာ့ သူအေတာ့္ကို ဒုကၡေရာက္ပါတယ္၊ ခ်ိဳ႕ခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့ နဲ႕ စာၾကိဳးစားသင္ရတာပါ၊ ဒီအထဲ သူတစ္ခါမွ မၾကား ဖူးတဲ့ အဂၤလိပ္ မဟုတ္တဲ႔ ဘာသာစကား အခက္အခဲ ကလည္းရွိေနေလေတာ့၊ သူသိပ္မေခ်ာင္ပါ။ ဒါနဲ႔ ေနာက္ဆံုးမွာ သူ႕ရဲ႕ ဆင္းရဲပင္ပန္း ဒုကၡခံၾကိဳးစားမႈေၾကာင့္ဆရာ၀န္ျဖစ္လာတာပါ။ လြယ္လြယ္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။

တီဗြီ ဖန္သားျပင္ အကူညီျဖင့္ခြဲစိတ္ေနစဥ္

သူဆရာ၀န္ ျဖစ္ျပီးအေတာ္ၾကာမွ ျမန္မာနိဳင္ငံကို အလည္ျပန္ေရာက္တာပါ။ အဲဒါက လြန္ခဲ့တဲ့ ၈ႏွစ္ေလာက္ကပါ။ ပထမေတာ့ သူက ပန္းလႈိင္ေဆးရံု မွာလာျပီး ယေန႔ကမၻာေပၚမွာေခတ္စား ေနတဲဲ့ ေခတ္မီခြဲစိတ္မႈ (အထူးသျဖင့္ သည္းေျခေက်ာက္တည္ေရာဂါ) ေတြကို အီတလီမွ ခြဲစိတ္အထူးကု ဆရာ၀န္ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ အလုပ္လာလုပ္ ယင္း၀င္ေငြရယူတာပါ။ သူအမိေျမကို ျပန္ေရာက္လာေတာ့ ျပည္သူေတြ ဆင္းရဲၾကပ္တည္း ေနတာ၊ ေဆးကုသစရိတ္က လိုက္မမွီေအာင္ျဖစ္ေနတာ ေတြေတြ႕ရေတာ့၊ သူတစ္ခ်ိန္က စိတ္နာနာနဲ႔ ထြက္ခြါသြားခဲ႕ရတဲ့ ေျမျဖစ္ေပမဲ့ သူမ်က္ကြယ္မျပဳနိဳင္ေတာ့ပါ။ (ဘယ္ေလာက္ထိေအာင္ စိတ္နာခဲ့ သလဲဆိုေတာ့ သူ႔ေျပာျပခ်က္အရ ဆိုရင္ ျမန္မာအ၀တ္အစားေတြ၊ အသံုးအေဆာင္ေတြ၊ ေတာင္သူၾကည္႔မရ ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္သြားခဲ႔ပါတယ္တဲ့) ခုေတာ့ သူ႕ပညာနဲ႕ ျမန္မာျပည္သူ ျပည္သားေတြကို ကူညီမယ္ဆိုတဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ျပီး နည္းလမ္းေတြရွာလိုက္တာ ေနာက္ဆံုးေတာ့ စစ္ကိုင္း ေတာင္ရိုးက " ၀ါးခ်က္ ေဆးရံု" နဲ႔အဆက္အသြယ္ရသြား တာပါ။

ဆရာေတာ္ ဥဴးလကၡဏ ဆိုတာ ကလည္း သူ႔လူနာေတြ အက်ိဳးတြက္ဆို ဆရာ၀န္ေတြကို ဘယ္လိုပဲ ကူရကူရ ဘယ္ေလာက္ပဲကုန္ရ ကုန္ရ ဆိုတဲ့သေဘာ ရွိေလေတာ့ အဲဒီမွာ သူ႔ခြဲစိတ္မႈေတြတြက္ လိုအပ္တဲ့ ခြဲခန္းမ်ိဳးနဲ႔ ပစၥည္းကရိယာေတြတြက္ Robin တိုယ္တိုင္ကပဲ လူနဲ႔ ေငြစိုက္ထုတ္၊ ျပည္ပကေစတနာရွင္ေတြ (အထူးသျဖင့္ ၾသစေတ်လ်)နဲ႔ ျပည္တြင္းက မိတ္ေဆြအခ်ိဳ႕ ေတြဆီကအလွဴခံယင္း အေကာင္ထည္ ေဖၚလိုက္ေတာ့၊ ယေန႔ ၀ါးခ်က္ ေဆးရံုမွာ သူ႔ေက်းဇူးေၾကာင့္ ေခတ္မီခြဲစိတ္ခန္း တစ္ခုမွာ Laproscope ေခၚတဲ့ ကိရိယာေတြရွိေနပါျပီ။ ေပါ့ေသးေသးေတာ့မဟုတ္ပါ၊ က်ပ္ေငြသိန္းေပါင္း ရာနဲ႔ခ်ီျပီး တန္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ သာမန္လူမ်ားနားလည္ေအာင္ ရွင္းျပရရင္ေတာ့၊ ဒီကိရိယာက ၀မ္းဗိုက္ထဲမွာ လိုအပ္တဲ့ခြဲစိတ္မႈ ေတြကို ဗိုက္ၾကီး တစ္ခုလံုး ဖြင့္စရာမလိုပဲ အဓိက အေပါက္ေလး ႏွစ္ေပါက္သာ ေဖါက္ဖို႕လိုပါတယ္။ ပထမ ေခ်ာင္းၾကည္႔ေပါက္အေသးေလး ကေန တီဗြီကင္မရာ တပ္ဆင္ထားတဲ့ မွန္ေျပာင္းေလး ထိုးသြင္း၊ ေနာက္တစ္ေပါက္ကေန ခြဲစိတ္ကိရိရာ (ဒါးကပ္ေက်းေလး စသျဖင့္) ေလးေတြ ထည့္သြင္းျပီး ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္က တီဗြီဖန္သားျပင္ ေပၚပံုၾကီ.ခ်ဲ႕ၾကည္႕ျပီး ခြဲစိတ္နိုင္တာပါ။ Key hole surgery (ေသာ့ေပါက္ခြဲစိတ္မႈ) လို႔လည္းေခၚပါတယ္။ သမရိုးက် ဗိုက္ခြဲမႈလို အၾကီးအက်ယ္ ဗိုက္ခြဲစရာ မလိုပဲကိစၥျပီးနိဳင္တာမို႔၊ မိမိမွာမလြဲသာလို႔ အခြဲခံရသည္႔တိုင္ လူတိုင္း  ဒီလိုမ်ိဳးအခြဲခံလိုၾကမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒဏ္ရာနဲ႔ အနာသက္သာတာကိုး။

ဒါေပမဲ့ အေျပာလြယ္သေလာက္ လက္ေတြ႕ကမလြယ္ပါ၊ Key hole surgery တစ္ခုလုပ္ဖို႔ရာမွာ ဒီလိုတန္ဘိုး ၾကီးလွတဲ့ စက္ကိရိယာေတြ ရွိဦးေတာ့ ကိုင္တတ္ခြဲတတ္ ပစၥည္းေတြ ထိန္းသိမ္းတတ္ဖို႕လိုပါေသးတယ္၊ တတ္ရံုနဲ႔လည္းမျပီးေသး၊ အေတြ႔အၾကံဳနဲ႔ ကၽြမ္းက်င္မႈ မရွိလို႔ ကေတာ့ ....... မခြဲတာကပိုေကာင္း လိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မို႔ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ရန္ကုန္ နဲ႔ မႏၱေလး မွာပင္ လက္ခ်ိဳးေရနိဳင္တဲ့ တတ္ကၽြမ္းသူ ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ အခ်ိဳ႕မွအပ၊ ေသာ့ေပါက္ ခြဲစိတ္မႈမလုပ္နိဳင္ပါ။ လူနာက တတ္နိဳင္တယ္ထားဦး ကုန္က်စားရိတ္ အေတာ္မ်ားပါတယ္၊ ၁၇သိန္း၊ သိန္း ၂၀ မကုန္ပဲ မရနိဳင္ပါ။ (တတ္နိဳင္သူအခ်ိဳ႕ သာျပည္ပထြက္ကုနိဳင္တာပါ) ဒီေနရာမွာ ဆရာ Robin ရဲ႕ေက်းဇူး ၾကီးလွပါတယ္၊ ေဆးရံုရယ္ စက္ေတြရယ္ ျပဳစုျပိဳးေထာင္၊ လူပါစိုက္တဲ့အျပင္၊ ဒီကဆရာ၀န္ေတြကိုပါ သူ႔ဆီေခၚ သင္ျပေပးေနတာပါ။ သူတစ္ျပားမွ ယူတာမဟုတ္ပါ။ ဒီ၀ါးခ်က္မွာေတာ့ လူနာတစ္ေယာက္ အဖို႔ ငါးသိန္း၊ ေျခာက္သိန္းခြဲ ေလာက္သာ ကုန္က်ပါတယ္။ ဒီေငြေတြကလည္း ေဆးရံုအတြက္ အလွဴပါ။ ၾကံဳၾကိဳက္လို႔ ေျပာရရင္ သူ ပန္းလႈိင္ေဆးရံုမွာ ရွာလို႔ရတဲ့ ေငြေတြကလည္း သူအေထာက္ပံ့ ေပးထားတဲ့ ေဆးေက်ာင္းသား တစ္ခ်ိဳ႕ တြက္သံုးတာပါ။ သူ႔ေစတနာေတြေပါ့။

ခုကၽြန္ေတာ္တို႔ ေမ့ေဆးဆရာ၀န္ သံုးေယာက္ ၀ါးခ်က္ ပါလာတာ ကလည္း ေစတနာ့၀န္ထမ္းသက္သက္ သူ႔ကိုကူညီဖို႔ပါ။ သူ႔လူနာေတြေမ့ေဆးေပးဖို႔ပါ။ Dr ညီညီထြန္း၊ သက္နိဳင္ထြန္း၊ ေနမင္းနိဳင္  စတဲ့ မႏၱေလး ေဆးရံုၾကီးက ခြဲစိတ္ဆရာ၀န္ တခ်ိဳ႕လည္း လာကူလုပ္ေပးယင္း သင္ယူၾကပါတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ လည္းသူနဲ႔တစ္ခါမွမဆံု ဘူးလို႔၊ ဒီခြဲစိတ္မႈမ်ိဳးလည္းတစ္ခါမွမျမင္ဘူးေသးလို႔ ၾကိဳးစားျပီး လိုက္ခဲ့တာပါ၊ အမွန္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္လည္းအခြဲစိတ္ခံထားရတာမၾကာေသး နာလန္ထစရွိပါေသးတယ္။ ကၽြန္ေတာ့ကို အားေပးျပီး ေခၚခဲ့တဲ့သူငယ္ခ်င္း နွစ္ေယာက္ကို လည္းေက်းဇူး အထူးတင္မိပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီေဆးရံုမွာ ေနခဲ့တဲ့ တစ္ပတ္မွာ ေျခာက္ရက္ မနားတမ္း (နံက္ ၈နာရီမွ ညေန ၆၊ ၆ နာရီခြဲတိုင္) လုပ္ၾကရတာပါ၊ အခ်ိဳ႕ရက္ေတြမွာဆို ကၽြန္ေတာ္တို႔နံနက္စာကိုပင္ အလွည္႔က်စားရတာပါ၊ ဆရာခ်န္းကလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ အလုပ္ပါးလို႔ဆိုျပီး ထိုင္ေနတာမ်ိဳး သိပ္ၾကည္႔လို႕ရသူမဟုတ္ပါ။ ေနာက္ဆံုးေန႔ နိဳ၀င္ဘာ ၂၁ရက္ေန႔က်မွသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ေမျမိဳ႕ မွာနံနက္စာ သူေက်ြးယင္း အပန္းေျဖ အလည္သြား ရတာပါ။ ခြဲခန္းကဆရာမ ေတြ ၀န္ထမ္းေတြ လည္း အေတာ္ပင္ပန္းၾကပါတယ္၊ ဘာပဲေျပာေျပာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေပ်ာႀ္ကပါတယ္။ "ပီတိစား အားရွိ" ဆိုိုတာ ဒီအလုပ္မ်ိဳးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္ ဆိုတာၾကံဳဘူးမွသိပါလိမ့္မယ္။

ဒီအထဲမွာ အတက္ၾကြဆံုးက ဆရာခ်န္းကိုယ္တိုင္ ဆိုရင္ ပိုမွန္ပါလိမ့္မယ္။ တစ္ကယ္ေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့ ေမလတုန္း ကတဲက သူစစ္ကိုင္း ေရာက္လာဖို႕ပါ၊ ဒါေပမဲ့ အဲဒီတုန္းက လာခါနီးမွ သူကိုယ္တိုင္ ႏွလံုးေရာဂါ ထ၊ ေဖါက္လို႕ႏွလံုး အခြဲစိတ္ခံလိုက္ရတာနဲ႕ မလာျဖစ္ပဲ ခုမွေရာက္လာတာပါ။ သူ႔ႏွလံုးအခြဲခံ ထားရတာမွ ေျခာက္လ ပဲရွိေသးတယ္ ခုဒီမွာသူတက္တက္ၾကြၾကြနဲ႔ လူငယ္ေလးတစ္ေယာက္ အလား လႈပ္ရွားေနတာျမင္ရေတာ့ သူ႔စိတ္ေစတနာကို မခ်ီးမြန္းပဲမေနနိဳင္ ေအာင္ျဖစ္မိတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ႏွစ္စဥ္ တစ္နွစ္ကို ၂ၾကိမ္ ၃ၾကိမ္ နဲ႔သူဒီလာလုပ္ေန ခုဆို ၆ႏွစ္ ၇ႏွစ္ ရွိေနပါျပီ၊ သူနာမည္မၾကီးခ်င္ပါ။ ေငြလည္းမရွာပါ။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၾကိဳးစားမႈရဲ႕ ရလဒ္ကလည္းမနည္းပါ၊ သူ႔အဓိက အလုပ္ျဖစ္တဲ့ သည္းေျခအိပ္ ေက်ာက္ခြဲထုတ္ရတဲ့လူနာ ကအမ်ားဆံုး၊ ၁၁ ေယာက္ရွိပါတယ္၊ က်န္တာေတြက လည္ပင္းၾကီး၊ အူက်၊ ေရမုတ္၊ ဘုရင္ဂ်ီနာ၊ ေသြးေၾကာထံုးနာ စတာေတြကလည္း စုစုေပါင္း ၃၅ ေယာက္မို႔ မနည္းပါ။ ခြဲစိတ္ဖို႕မလိုပဲ ေဆးနဲ႕ကုသေပးတဲ့လူနာေတြလည္းရွိပါေသးတယ္။ လူနာေတြကေတာ့ မႏၱေလး ၀န္းက်င္ကတင္မက ရွမ္းျပည္ဘက္ကလာတာေတြလည္း မနဲပါ။ ဒီလူနာေတြဆီက ေဆးရံုတြက္ ရံပံုေငြက်ပ္ ၆၂သိန္းေက်ာ္ ကိုလည္းရွာေပးနိဳင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီရလဒ္အတြက္ ၀ါးခ်က္မွာရွိတဲ့ ဆရာေတာ္၊ ေဆးရံုအုပ္၊ အမႈေဆာင္အဖဲြ႔က အစ၊ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ အလည္၊ အလုပ္သမားေတြ မီးဖိုေဆာင္က ၀န္ထမ္းေတြ အဆံုး ေက်းဇူးရွိပါတယ္။ ၾကံဳၾကိဳက္လို႔ေျပာျပရရင္ေတာ့ ဒီမီးဖိုေဆာင္ ေဆာင္က ဟင္းခ်က္အလြန္ေကာင္းပါတယ္၊ ေစတနာကလည္းေကာင္းလို႔ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စားမေကာင္းမွာကို သူတို႔အေတာ္ စိုးရိမ္ရွာပါတယ္။

သူကဒါေလာက္နဲ႕တင္မေက်နပ္နိဳင္ေသးပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ခုအေတာ္အျဖစ္မ်ားလာေနတဲ့ အစာအိမ္ကင္ဆာတြက္ ေရာဂါနဳတုန္းကတဲက ရွာေဖြခြဲထုတ္နိဳင္တဲ့ေခတ္မီ Gastroscopy & Gastrostomy စတဲ့ကိရိယာ တာေတြကို ဒီေဆးရံုေရာက္ေအာင္ သူၾကိဳးစားျပီး အလွဴခံေငြစု ေနပါတယ္၊ ဒါကလည္း က်ပ္ေငြ သိန္း ၈၀၀ ဆိုလား၊ နွဳတ္ဆက္ပြဲမွာသူေျပာေနပါတယ္၊ သူကေတာ့ျဖစ္ေအာင္လုပ္မဲ့လူပါ၊ ေသခ်ာပါတယ္။

                                                    ခြဲခန္းအဖြဲ႕၀င္ ဆရာ ဆရာမ မ်ား

သူလိုလူမ်ိဳးတစ္ေယာက္ေတာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာေတြ ေပၚေစတနာထားနိဳင္ေသးတာ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း မညံ႕ပါဘူး ဆိုတာေျပာစရာေတာင္ မလိုတာမို႔။ တတ္နိဳင္သေရြ႕ ကူညီခ်င္တယ္ဆိုရင္ ဒီေဆးရံုကိုဆက္သြယ္နိဳင္ပါတယ္လို႔  .................

စိုးျမင့္ - ေမ့ေဆး

(အာဖရိကေရာက္ ျမန္မာတစ္ေယာက္)

20 December 2013